Ра­йон ху­җа­лык­ла­рын­да яф­ра­ка­зык әзер­ләү ба­ра.

Юкә - ярый, шо­мырт - юк

Ра­йон ху­җа­лык­ла­рын­да яф­ра­ка­зык әзер­ләү ба­ра. Бу эш­тә алар­га, га­дәт­тә­ге­чә, оеш­ма-предп­ри­я­ти­е­ләр яр­дәм итә.

Үзем­не бе­лә-бел­гән­нән бир­ле әт­кәй-ән­кәй­ләр­нең бә­рән­нәр, бо­зау өчен се­бер­ке әзер­лә­гән­нә­рен хә­тер­лим. Аны күб­рәк юкә­дән ясый­лар иде. Кыш кө­не са­рай­да бо­зау­ның ал­ды­на элеп ку­ел­ган ул бәй­ләм­нәр­не тәм­ләп аша­га­ны да күз ал­ды­на ки­лә әле. Хә­зер авыл ке­ше­се үз аб­за­рын­да­гы мал-ту­ар өчен се­бер­ке­не бик әзер­лә­ми дә ши­кел­ле, әл­лә ин­де без авыл­га си­рәг­рәк кай­тып, мо­ны күр­ми ге­нә ка­ла­быз­мы.

Се­бер­ке яф­рак­ла­ры тук­лы­лы­гы бу­ен­ча бо­лын пе­чә­не­нә тиң­лә­шә, ди­яр­лек. Бел­геч­ләр бер ки­лог­рамм мон­дый азык­та 0,18-0,22 азык бе­рәм­ле­ге бар, ди­ләр. Алар­ның тук­лык­лы­лы­гы ту­рын­да да, нин­ди ви­та­мин­нар­га бай бу­лу­ла­ры ту­рын­да да ра­йон ве­те­ри­на­рия бер­ләш­мә­сен­дә эш­ләү­че­ләр, бер-бер­сен бүл­де­рә-бүл­де­рә, шак­тый ва­кыт сөй­лә­де­ләр. Мә­сә­лән, са­рык­лар­ның ор­га­низ­мын­да кү­керт җит­мә­гән­дә, алар бер-бер­се­нең йо­нын йол­кып ашый баш­лый икән. Ә ул җит­мәү­че­лек­не тал бо­та­гын­да бул­ган кү­керт ту­лы­лан­ды­ра. Мал­лар­ның эч­лә­ре кит­кән­дә, имән кай­ры­сы тө­нәт­мә­се би­рер­гә ки­рәк­ле­ген исә мал-ту­ар ас­рау­чы­лар бе­лә тор­ган­дыр. Го­му­мән, аш­ка­за­ны-эчәк эш­чән­ле­ге бо­зыл­ган­да, бер­ни­чә төр­ле үлән­нән ясал­ган тө­нәт­мә фай­да­лы. Ала­рын да, ва­кы­ты­на ка­рап, җы­еп ку­яр­га ки­рәк. Мал­га се­бер­ке­не юкә­дән ге­нә тү­гел, ка­ен, ми­ләш, тал, усак, ти­рәк, зи­рек, чик­лә­век ку­а­гын­нан бәй­ләр­гә мөм­кин. Ә ме­нә сос­та­вын­да си­ниль кис­ло­та­сы бул­ган­лык­тан, шо­мырт­тан, эч­не җи­бә­рә тор­ган эт шо­мыр­тын­нан яра­мый, ди­ләр бел­геч­ләр.

Ве­те­ри­на­рия бер­ләш­мә­се кол­лек­ти­вы яф­ра­ка­зык әзер­ләү­гә бе­рен­че­ләр­дән бу­лып чык­кан­дыр, мө­га­ен.

- Был­тыр өч тон­на әзер­лә­нгән бул­са, кол­лек­тив бы­ел да шул кү­ләм­дә яф­ра­ка­зык һәм бер тон­на ви­та­мин­лы үлән­нәр җы­я­чак, - ди бер­ләш­мә на­чаль­ни­гы ва­зи­фа­ла­рын баш­ка­ру­чы Аль­берт Шә­ри­пов. - Тер­лек­ләр­гә яз­гы про­фи­лак­ти­ка ча­ра­ла­ры тө­гәл­лән­де, хә­зер бе­раз буш ва­кыт та­бар­га бу­ла. Ме­нә әле бер­дәм бу­лып, "Сар­ман" аг­ро­фир­ма­сы­ның "Марс" бү­лек­чә­се­нә яр­дәм­гә кил­дек. Әй­бәт ке­нә эш­лә­сәк, бү­ген ун-унбер цент­нер се­бер­ке әзер­ләр­без, дип уй­лыйм.

Со­ңын­нан шал­ты­ра­тып бе­леш­тек, аны өч йөз ки­ем әзер­лә­гән­нәр. Бер се­бер­ке уртача ике ки­лог­рамм­лы бу­лыр­га ти­еш­лек­тән исәп­лә­сәң, бу нәкъ шул ча­ма чы­га да ин­де. Да­ру үлән­нә­рен бо­лын­га, су буй­ла­ры­на тө­шеп җыя ал­саң, се­бер­ке­не, ур­ман­га ба­рып, те­лә­сә ни­чек агач сын­ды­рып ясап бул­мый, бил­ге­ле. Ул де­лян­ка­лар­да ки­сел­гән агач­лар­дан әзер­лә­нә. Бер­ләш­мә­дә эш­ләү­че Риф Ба­я­зи­тов Игә­нә­баш ур­ма­нын­нан де­лян­ка ал­ган икән, ка­ен се­бер­ке­се­нә шун­да ба­рыр­га исәп­ләп то­ра­лар.

Без­нең ре­дак­ция кол­лек­ти­вы­на да ун­биш цент­нер яф­ра­ка­зык әзер­ләү­гә "йөк­лә­мә" җит­кер­де­ләр. Аңа ва­кыт­ны гы­на ка­ян ала­сы ме­нә. Ин­де га­дәт­кә кер­гән­чә, ял кө­не бе­лән "хуш­ла­шыр­га" ту­ры ки­лер­дер. Баш­ка оеш­ма, уч­реж­де­ни­е­ләр дә, без­нең ке­бек, үз­лә­рен­нән күп­ме ти­еш икә­нен бе­лә­ләр­дер. Кай­сы ху­җа­лык­та күп­ме әзер­лә­нер­гә план­лаш­ты­рыл­ган­нан чы­гып, ан­да үз өле­ше­гез­нең ни дә­рә­җә­дә бу­ла­сын ча­ма­лый ала­сыз, җә­мә­гать.