Сарманлыларны оптимистлар булырга өндиләр

Га­зе­та-жур­нал­лар укыр­га бер гадәтләнгәч, ан­нан би­зеп бул­мый. Эшеңдә дә шул гә­җит, өйдә дә алып уты­ра­сың, туй­мый­сың­мы­ни, дип тә әйткә­лиләр өйдә­геләр. Үзәк га­зе­та­лар­дан сәясәт­челәр, та­биб­лар, кү­ре­нек­ле ак­тер­лар белән әңгәмәләр укыр­га яра­там, жур­нал­лар­дан үзе­без­нең га­зе­та уку­чы­лар өчен кы­зык­лы, фай­да­лы мәгълү­мат­лар эзләш­терәм мин.

Менә «Ар­гу­мен­ты и фак­ты» га­зе­та­сы­ның бы­ел­ның 3нче са­нын­да жур­на­лист, «Мо­мент ис­ти­ны» тап­шы­ру­ы­ның ав­то­ры һәм алып ба­ру­чы­сы Анд­рей Ка­рау­лов белән әңгәмә кы­зык­лы то­ел­ды. Алай гы­на да тү­гел, та­би­га­тем белән бо­лай да оп­ти­мист бул­ган ке­ше­не яз­ма та­гын да «ка­нат­лан­ды­рып» җибәр­де. Бил­ге­ле, ан­да кәрәз­ле те­ле­фон­ның да, Ин­тер­нет­ның да әле со­вет за­ма­нын­да ук без­нең «о­бо­рон­щик­лар» та­ра­фын­нан уй­лап та­был­ган бу­луы, әм­ма ре­фор­ма­тор­лар­ның хәр­би за­вод­ны һәм конст­рук­тор­лык бю­ро­сын бе­те­реп ату­ла­ры ту­рын­да әй­телгән, их, ди­яр­лек урын­нар да бар. Әгәр шул чак­та без­не­келәр па­тент ал­ган бул­са, хә­зер ан­нан кергән ак­ча­лар, нефть һәм газ ке­бек үк, ил­не туй­ды­рыр иде, ди ул. Ә мо­биль те­ле­фон­нар­ның «ва­та­ны» бу­лып Аме­ри­ка һәм Анг­лия са­нал­мас иде. Ан­дый үке­неч­ле хәлләр һәр ил яз­мы­шын­да бар­дыр ин­де ул.

Әңгәмә алып ба­ру­чы­ның «бар­лык дөнья белән ди­яр­лек та­ла­шып бет­тек, су­гыш чык­мас­мы соң?» дигән со­ра­вы­на җа­ва­бы оп­ти­мизм­ны арт­тыр­ды­ гы­на. «Безгә, ба­ла­ла­ры­быз­га һәм онык­ла­ры­быз­га да имин­лек ту­лы­сын­ча тәэ­мин ителгән, - ди ул. - Өчен­че бө­тендөнья су­гы­шын баш­лый алыр­дай ил - Аме­ри­ка гы­на. Ә Аме­ри­ка үзенә ул ка­бул итә ал­мас­лык зы­ян ки­терә алыр­дай илгә кар­шы бер­кай­чан да су­гыш баш­ла­ма­я­чак. Рос­сия исә - шун­дый ил». Ул мо­ны яңа хәр­би уй­лап та­бу­лар, ил кү­ген сак­лау­чы очу­чы­сыз «Ил-80»нәр һәм баш­ка­лар белән аң­ла­та, без­нең атом-төш ко­ра­лы белән ко­рал­ла­ну­да Аме­ри­ка­дан 15-20 ел ал­да ба­ру­ны әйтә. Яңа рент­ген ап­па­рат­ла­ры да, су чис­тар­ту сис­те­ма­ла­ры да, мо­но­рельс­лар һәм баш­ка­лар, баш­ка­лар да хәр­би за­вод­лар­да уй­лап та­был­ган. Хәр­би тар­мак­ка ак­ча­лар түгәләр, дип уф­та­ну­ы­быз урын­сыз бу­лып чы­га тү­гел­ме? Бу сәнә­гать әллә күп­ме өлкәләр­не үз ар­тын­нан тар­та икән бит.

Бел­мим, бәл­ки, мин оп­ти­мист та­би­гать­ле бул­ган­га, шу­лай ка­бул иткән­мен­дер яз­ма­ны. Сүз дә юк, көндә­лек тор­мыш­та әллә ни­кадәр кар­шы­лык­лар, кү­ңел­не тө­ше­рердәй хәлләргә оч­рый­быз. Әле менә әнкәйгә кирәк­ле да­ру­га таш­ла­ма­лы ре­цепт­ны, боль­ни­ца юлын җи­де көн тап­та­гач кы­на, яз­ды­рып ала ал­дык, үзе­без чир-ләш­те­реп, да­ру­лар­га «дөнь­я» ак­ча­лар чык­ты, 600 грамм авыр­лык­та бу­лыр­га ти­еш­ле ипи­нең 400 грамм­нан әз генә авы­р- рак кил­үен бел­дем, газ җи­һаз­ла­ры­на тех­ник хезмәт күрсәтү төрлә­ре ара­сын­да (ел­га бер тап­кыр тү­ли­без) өй эчендә­ге газ тор­ба­сы­на хезмәт күрсәтү­нең нидән гыйбәрәт бу­лу­ын аң­ла­мый аһ ит­тем (ул ике ел элек кенә бар­лык­ка кил­де)… Әм­ма бо­лар, кем әйт­меш­ли, баш исән бул­ган­да, пүчтәк кенә. Бар бул­га­ны­на ку­а­нып, бәрәкә­тен бир­сен дип теләп, ту­ган­нар, дус­лар белән йө­ре­шеп, ба­ла­лар тәү­фыйк­лы­лы­гын теләп, шул тор­мы­шы­быз­дан ма­тур­лык та­бып яшәп ятыш.

Сез дә оп­ти­мист бу­лы­гыз әле, хөрмәт­ле га­зе­та уку­чы­лар­быз! Оп­ти­мист­лар кай­чак мәң­ге дә чын­га аш­мас ке­бек то­ел­ган нәрсәләр ту­рын­да хы­ял­ла­на­лар, һәм бер­ва­кыт ул тор­мыш­ка ашып куя, ә пес­си­мист­лар үзлә­ре үк кү­ңел­сез кү­ре­нешләр­не "п­рог­рам­ма­лаш­ты­ра­лар", диләр бел­гечләр. Оп­ти­мист­лар әйләнә-тирәдә­ге кү­ре­нешләр­нең дә ях­шы як­ла­рын гы­на күрәләр. Алар үзлә­рен үпкәләтү­челәр­не дә тиз га­фу итәләр, ә эчкә ачу җы­еп йөрү ке­ше­не чирләтә генә. Көлү­нең фай­да­сы ис­бат­лан­ган ин­де, ә оп­ти­мист­лар күбрәк көләләр. Кы­зык­лы тап­шы­ру­лар ка­ра­гыз, анек­дот­лар укы­гыз, һәр­ва­кыт шат дус­ла­ры­гыз белән еш­рак оч­ра­шы­гыз.

Сүз уңаеннан

Әйләнә-тирәдоптимистларча караш тудырырдай күренешләр, хәлләр бихисап бит ул. Фотодагы терминал район үзәгендәге кибетләрнең берсендә тора. Кем ничек карагандыр андагы бу язуга, миндә ул елмаю тудырды.