Сарман районында әти-әниләр балалар бакчаларына бәяләр артуга фикерләрен әйттеләр

Бил­ге­ле бул­ган­ча, бы­ел­ның 1 гыйн­ва­рын­нан ба­ла­лар бак­ча­сы­на вз­нос­лар арт­ты. Шул сә­бәп­ле, ба­ла­ла­ры ба­ла­лар бак­ча­ла­ры­на йө­рү­че га­и­лә­ләр­гә өс­тә­мә ком­пен­са­ция тү­ләү га­мәл­гә кер­тел­де. Исе­гез­гә тө­ше­реп үтә­без: ул, га­и­лә­дә­ге җан ба­шы­на ту­ры кил­гән ке­рем­не исәп­кә алып, ба­ла­ның за­кон­лы вә­кил­лә­ре­нә ка­рал­ган. Фев­раль ахы­рын­да ба­ла­ла­рын бак­ча­га йөр­тү­че әти-әни­ләр ян­варь ае өчен ком­пен­са­ция ал­ды­лар. "Бе­рен­че кой­мак тө­ер­ле бу­ла", - ди­ләр. Арт­кан бә­я­не тү­ләү әти-әни­ләр өчен бик авыр­га ту­ры кил­мә­гән­ме? Ком­пен­са­ци­я­не кем­нәр ал­ган? Шу­шы со­рау­лар бе­лән бер­ни­чә ата-ана­га мө­рә­җә­гать ит­тек.

Ли­лия:

- Ра­йон үзә­ген­дә­ге ба­ла­лар бак­ча­сы­на 3 һәм 5 яшь­лек ике ба­лам­ны йөр­тәм. Ян­варь ае өчен ике ба­ла­га 4400 сум тү­лә­дем. Арт­кан­чы, бу сум­ма 2800 сум иде. Әл­бәт­тә, си­зел­де. Ком­пен­са­ция ал­ган­чы, вз­нос­ны бит әле баш­та тү­ләр­гә ки­рәк. Бе­рен­че чи­рат­та­гы тү­ләү­ләр рә­тен­дә ком­му­наль хез­мәт­ләр, те­ле­фон, Ин­тер­нет, цифр­лы те­ле­ви­де­ние, ипо­те­ка өчен тү­ләү­ләр, ма­ши­на чы­гым­на­ры да бар бит әле. Кыс­ка­сы, бе­ре­без­нең хез­мәт ха­кы шу­шы тү­ләү­ләр­гә ке­реп бе­тә, әле җит­ми дә ка­ла.

Гөл­шат:

- Ян­варь ае өчен бер ба­ла­га 2300 сум тү­лә­дем. Бу элек­ке­ге бә­я­дән 1000 сум­га ар­тыг­рак. Ком­пен­са­ция әле ал­ма­дым. Банк кар­та­сын алыш­ты­рып йө­рим. Ком­пен­са­ци­я­нең күп­ме бу­ла­сын бел­мим. Әм­ма шак­тый до­ку­мент­лар, шул исәп­тән җир ту­рын­да­гы­сын да тап­шыр­дым.

На­и­лә:

- Бак­ча­га өчен­че ба­лам йө­ри. Элек 1100 тү­лә­сәм, ян­варь ае өчен 2300 тү­лә­дем. Хез­мәт ха­кым Сар­ман өчен на­чар бул­ма­са да, си­зел­де, чөн­ки ба­лам­ны ял­гыз үс­те­рәм. Өс­тә­мә ком­пен­сация ал­дым. Тү­ләү­не шак­тый кап­лый, лә­кин чы­гым элек­ке­дән ба­ры­бер күб­рәк бу­лып чык­ты.

Ли­лия:

- Бак­ча­га өчен­че ба­ла­быз йө­ри. Күпба­ла­лы га­и­лә бу­ла­рак, таш­ла­ма­дан фай­да­ла­на­быз. Ком­пен­са­ция на­чар тү­гел.

Си­ри­на:

- Ип­тә­шем дә, үзем дә эш­ли­без. Бак­ча­га ике ба­ла­быз йө­ри. Ян­варь ае­на ике ба­ла өчен 4600 сум тү­лә­дек. Бе­рен­че ком­пен­са­ци­я­не дә ал­мыйм, өс­тә­мә­сен дә. Бе­рен­че­сен бак­ча өчен ва­кы­тын­да тү­ли ал­ма­ган­га ала ал­мыйм, икен­че­сен - до­ку­мент җый­ма­ган­га. Хез­мәт ха­кы алу­га, бе­рен­че чи­рат­та ссу­да тү­лим. Баш­ка чы­гым­нар да күп. Ә до­ку­мент­лар­ны шу­ңа җыя ал­мыйм, ип­тә­шем хез­мәт ха­кын кон­верт­та ала. Хә­ер, кон­верт­та ал­ма­са да, ба­ры­бер өс­тә­мә ком­пен­са­ция эләк­мәс иде, чөн­ки ке­ре­м әйбәт. Бак­ча өчен тү­ләү­нең ар­туы га­и­лә бюд­же­тын­да шак­тый си­зе­лә.

Ра­йон­да ике ба­ла­ла­ры бак­ча­га йө­рү­че яшь га­и­лә­ләр шак­тый. Ин­де бер­гә­ләп Сар­ман­да яшәү­че, кеше башына туры килгән ке­рем­нә­ре 10000 сум­га ка­дәр бул­ган В.лар га­и­лә­сен алыйк. Алар­ның бе­рен­че ба­ла­ла­ры­на - 6 яшь, икен­че ба­ла­ла­ры­на - 4 яшь. Ике­се дә Сар­ман­да­гы ба­ла­лар бак­ча­сы­на йө­ри­ләр. Ике ба­ла өчен дә ян­варь ае­на 2300 әр сум тү­лә­нгән. Аның 1144 су­мы­на, 1 нче таб­ли­ца­дан чы­гып, бе­рен­че ба­ла­га 20 про­цент таш­ла­ма ти­еш. Ком­пен­са­ци­я=1144х20 про­цент=228,80. ДК=2300(100 про­цент - 60 про­цент) - 228,80=691,20 сум. Бу - бе­рен­че ба­ла өчен тү­лән­гән өс­тә­мә ком­пен­са­ция. Икен­че ба­ла өчен таш­ла­ма 50 про­цент бу­ла. К=1144х50 про­цент=572 сум. ДК=2300 - (100 про­цент - 38 про­цент) - 572=854 сум. Бу - икен­че ба­ла өчен ти­еш­ле өс­тә­мә ком­пен­са­ция.

Бакча өчен түләүнең максималь күләме

Татарстан Республикасында мәктәпкәчә белем бирү программасын тормышка ашыручы дәүләт һәм муниципаль белем бирү оешмаларында баланы тәрбияләгән өчен 2014 елга ата-ана түләвенең уртача күләме

Сүз уңаеннан

Бү­ген­ге көн­дә ра­йон­ның ба­ла­лар бак­ча­ла­ры­на 1831 ба­ла йө­ри. Ян­варь ае өчен 848 га­и­лә өс­тә­мә ком­пен­са­ция ал­ган. Фев­раль­дән ком­пен­са­ция алыр­га те­ләү­че­ләр са­ны 1046 га җит­кән.

Бел­геч сү­зе

Ре­зе­дә Ха­җи­е­ва, Рес­пуб­ли­ка мат­ди яр­дәм үзә­ге­нең 37 нче бү­лек­чә­се мө­ди­ре:

- Ком­пен­са­ция исәп­лә­гән­дә, күп төр­ле фак­тор­лар исәп­кә алы­на: га­и­лә­нең кай­да яшә­ве, һәр ке­ше ба­шы­на ту­ры ки­лә тор­ган ке­рем, ба­ла­ның нин­ди бак­ча­га йө­рүе, бак­ча­ның эш сә­га­те, бе­рен­че ком­пен­са­ция кү­лә­ме, га­и­лә­дә­ге ба­ла­лар са­ны, алар­ның яше һәм баш­ка­лар. Өс­тә­мә ком­пен­са­ция һәр га­и­лә­гә, алар­ның үзен­чә­лек­лә­рен ис­кә алып, ае­рым исәп­лә­нә. Шу­ңа кү­рә аның кү­лә­ме төр­ле га­и­лә­гә төр­ле­чә ки­леп чы­га. Әй­тик, үз йорт­ла­ры бе­лән авыл­да яшәү­че, кеше башына туры килә торган ке­рем­нә­ре 10000 сум­га ка­дәр бул­ган, ба­ла­лар бак­ча­сы­на икен­че ба­ла­ла­ры йө­рү­че К. лар га­и­лә­сен алыйк. Бу га­и­лә ян­варь ае өчен бак­ча­га 2000 сум тү­лә­гән. Та­тарс­тан Рес­пуб­ли­ка­сы Ми­нистр­лар Ка­би­не­ты 2014 ел­га рас­ла­ган ур­та­ча тү­ләү таб­ли­ца­сын­нан чы­гып (1 нче таб­ли­ца), аның 1079 су­мы­на 50 про­цент таш­ла­ма ти­еш. Бу бе­рен­че ком­пен­са­ция бу­ла һәм аның кү­лә­ме 539,5 сум ки­леп чы­га. Хә­зер өс­тә­мә ком­пен­са­ци­я­не исәп­ли­без. Ул тү­бән­дә­ге фор­му­ла бу­ен­ча исәп­лә­нә: ДК=Ф(100-МДД)-К. ДК - өс­тә­мә ком­пен­са­ция, Ф - кви­тан­ция бу­ен­ча тү­лән­гән сум­ма, МДД - ата-ана тү­лә­ве­нең мак­си­маль рөх­сәт ител­гән кү­лә­ме (таб­ли­ца­дан чы­гып алы­на), К - ур­та­ча тү­ләү­дән чы­гып бил­ге­лә­нә тор­ган ком­пен­са­ция. Хә­зер шу­шы фор­му­ла бу­ен­ча К.лар га­и­лә­се­нә ти­еш­ле өс­тә­мә ком­пен­са­ци­я­не исәп­ли­без: ДК=2000(100 про­цент - 38 про­цент) - 539,5=700,5 сум.

Хә­зер Җә­лил­дә яшәү­че С.лар га­и­лә­сен алыйк. Алар­ның бак­ча­га 2 нче ба­ла­ла­ры йө­ри. Алар ян­варь ае өчен бак­ча­га 2500 сум тү­лә­гән­нәр. 1 нче таб­ли­ца­дан чы­гып, аның 1246 су­мы­на 50 про­цент таш­ла­ма ка­ра­ла. Бу бе­рен­че ком­пен­са­ция бу­ла һәм аның кү­лә­ме 623 сумны тәшкил итә. Өс­тә­мә ком­пен­са­ция тү­бән­дә­ге­чә ки­леп чы­га: ДК=2500 (100 про­цент - 53 про­цент)-623=552 сум.

Шу­ны­сын оныт­мас­ка ки­рәк: до­ку­мент­лар ал­ты ай са­ен яңар­ты­лып то­рыр­га ти­еш. Кеше башына туры килгән ке­рем­нә­ре 20000 сум­нан арт­кан га­и­лә­ләр­гә өс­тә­мә ком­пен­са­ция чык­мый.